PwC evalueerde deze maatregel in een internationale context door het effectieve tarief van de patronale lasten zoals dat in België van toepassing is, te vergelijken met dat van andere landen die België concurrentie kunnen aandoen bij het aantrekken van nieuwe investeringen.

Uit de PwC-studie blijkt dat de maatregel die een verlaging van het tarief van de patronale lasten beoogt een belangrijke maatregel is waarbij België niet alleen de arbeidskostenkloof ten opzichte van zijn buurlanden zou kunnen verkleinen maar ook en vooral gebaat zou zijn met de vereenvoudiging van het stelsel. Wel moeten we de impact van deze maatregel nuanceren met verwijzing naar enerzijds het effectieve tarief van de sociale lasten dat momenteel in België toepasselijk is en anderzijds het geheel van de andere heffingsmaatregelen die het concurrentievermogen van de ondernemingen eveneens kunnen beïnvloeden.

De vergelijkende studie neemt verschillende loondrempels in aanmerking (nl. 30.000 EUR, 50.000 EUR en 100.000 EUR) binnen een onderneming die 50 werknemers telt en in de dienstensector actief is.

Werkelijke impact van de beoogde vermindering

Het tarief van de patronale lasten in België wordt algemeen geschat op 33%. De hoogte van dit percentage moet in de praktijk echter worden genuanceerd wegens de toepassing van de structurele verminderingen die alle werkgevers in de privésector genieten. Dat zijn forfaitaire verminderingen van sociale lasten op kwartaalbasis die variëren volgens de referentiebezoldiging van de werknemer, de beroepscategorie waartoe de werknemer behoort en de effectieve duur van zijn prestaties. De impact van deze verminderingen komt neer op een verlaging van het tarief van de huidige patronale lasten naar een effectief tarief van ongeveer 25% of lager voor de laagste lonen. Hierbij is belangrijk op te merken dat de werkgever bovendien ook een doelgroepvermindering kan genieten voor bepaalde werknemers (oudere werknemers, jonge werknemers enz.), een bevoegdheid die sinds dit jaar aan het gewestelijke niveau toebehoort.

Op deze basis zou, voor zover het basistarief in de toekomst zou worden vastgelegd op 25% (met evenwel behoud van de maatregelen en de budgetten voor de structurele verminderingen ‘lage lonen’), de financiële impact, hoewel deze essentieel is, in de praktijk gematigd kunnen zijn.

Aanzienlijk voordeel door vereenvoudiging

De moeilijkheid van het huidige stelsel ligt manifest in zijn gebrek aan duidelijkheid. Het is inderdaad niet eenvoudig om aan potentiële investeerders uit te leggen dat het tarief van de sociale lasten in België 33% benadert maar dat, met toepassing van structurele verminderingen die van specifieke criteria afhangen, dat percentage lager uitvalt. De complexiteit van het stelsel blijkt een belangrijke handicap voor België in de strijd om het grootste concurrentievermogen.

In dit opzicht zou de impact van de latere toepassing van een basistarief van 25% alleen maar gunstig kunnen zijn voor Belgiës concurrentievermogen en voor de werking van Belgiës ondernemingen.

Loonplafond of geen loonplafond?

“Bij het lezen van de resultaten van onze studie rijst ook de vraag naar het instellen van een loonplafond voor de toepassing van de patronale lasten. Het merendeel van de landen die van onze studie deel uitmaken (nl. Duitsland, Nederland, Spanje, Zwitserland, Luxemburg en Polen), hanteert namelijk een loonplafond voor de patronale lasten die bestemd zijn om het geheel of een deel van de verschillende voordelen waarin het respectieve socialezekerheidsstelsel voorziet te financieren”, klinkt het in een mededeling.

De impact van het bestaan van zulke plafonds is in de verschillende betrokken landen uiteraard uitgesproken op het niveau van de hoge lonen (dit is 100.000 EUR per jaar in de PwC-studie); daar ziet men het tarief van de werkgeversbijdragen inzake sociale zekerheid sterk afnemen.
De mogelijke bepaling van een loonplafond verdient het in dit opzicht beslist om van de besprekingen deel uit te maken.

De impact op de begroting, de vergelijking met het stelsel van de zelfstandigen (waarvoor er al een plafond bestaat) en de secundaire effecten voor onze economie zijn enkele elementen die in de denkoefening dienen te worden meegenomen.

Sociale dekking – Financieringsbronnen

Natuurlijk kan men moeilijk het tarief van de werkgeversbijdragen los zien van het niveau van de sociale voorzieningen die de aangeslotenen aangeboden worden. In dit verband verwijst PwC als voorbeeld naar Frankrijk: het tarief van de patronale lasten ligt er dan wel dicht bij 50%, maar dit land heeft ook een van de meest genereuze stelsels in termen van sociale voorzieningen en in het bijzonder in termen van pensioenregeling, voordelen die in andere landen, waaronder België en Luxemburg, over het algemeen worden gecompenseerd via aanvullende privéverzekeringen ten laste van de werkgevers.

Verder onderstreept PwC dat in sommige landen bepaalde sociale voorzieningen niet via de socialezekerheidsbijdragen maar via de belastingen gefinancierd worden (zoals kinderbijslag in Polen en werkloosheidsverzekering in Luxemburg). “De bevindingen van de studie moeten dan ook enigszins worden afgezwakt rekening houdend met de sociale dekking die gegenereerd wordt door enerzijds de betaalde patronale lasten en anderzijds andere financieringsbronnen.”

Eerste stappen in de goede richting…

Het engagement van de toekomstige regering om de patronale lasten in België te verlagen is volgens PwC zeker en vast een aan te bevelen stap om het concurrentievermogen van onze ondernemingen te verbeteren. In dit opzicht is, naast de kennelijke financiële impact van een vermindering van de patronale lasten, de impact in termen van vereenvoudiging en duidelijkheid van het stelsel niet te verwaarlozen. Men kan alleen maar wensen dat dit een eerste stap is en een sterk signaal met als algemeen doel het aanmoedigen van toekomstige investeringen in ons land.

“Tot slot”, luidt het in de mededeling, “brengen we nog even in herinnering dat, hoewel het tarief van de patronale lasten een van de bepalende elementen voor het stimuleren van investeringen en het creëren van jobs is, het slechts één van de factoren is die een invloed kunnen hebben op het economische concurrentievermogen van een land. Andere parameters zoals de fiscale behandeling van ondernemingen, de flexibiliteit inzake de organisatie van het werk en het bestaan van specifieke competentiecentra zijn eveneens van wezenlijk belang en zullen idealiter eveneens moeten worden afgestemd op dezelfde doelstelling van economische ontwikkeling en groei. Voor minder zal de Belgische economie niet herleven…”