In de wet Werkbaar en Wendbaar werk werd het ‘loopbaansparen’ ingevoerd. Dit betekent dat, wanneer er een sector- en/of ondernemingscao wordt afgesloten, werknemers de mogelijkheid krijgen om ‘tijd’ op te sparen die men later in de loopbaan kan opnemen als verlof.

Zo zouden werknemers hun loopbaan zelf in handen kunnen nemen en zelf kunnen beslissen wanneer men het nodig acht om pauze te nemen.

Het VBO was er voorstander van om een intelligente regeling uit te werken in verband met het loopbaansparen. Helaas hebben werkgevers en vakbonden hierover geen consensus bereikt in de Nationale Arbeidsraad (NAR). De sociale partners, die geen voorstander waren van de sectorale aanpak, kregen van de minister van Werk op 1 augustus vorig jaar 6 maanden de tijd om een eigen, interprofessioneel voorstel uit te werken binnen de NAR. Dat is niet gelukt.

Modaliteiten van de regeling die morgen in werking treedt

Vanaf nu krijgen alle erkende sectoren in ons land de mogelijkheid om aan loopbaansparen te doen. Wanneer er binnen de 6 maanden geen akkoord kan gesloten worden op sectorniveau, kan het kader worden uitgewerkt in een ondernemingscao. Het zal daarbij niet mogelijk zijn om wettelijke vakantiedagen op te sparen, maar wel onder andere overuren die niet moeten worden ingehaald, conventionele verlofdagen of het saldo van de glijdende werktijden. Het systeem is gebaseerd op vrijwilligheid (sector, werkgever, werknemer).

Waarom zijn de sociale partners er niet in geslaagd een regeling uit te werken in de NAR?

Het water tussen de sociale partners was te diep. Werkgevers vragen vooral meer maatwerk op het niveau van de individuele onderneming en willen een eenvoudig toepasbaar kader. De vakbonden vrezen onterecht dat het systeem oneigenlijk zou worden gebruikt om werknemers aan te sporen langere periodes overuren te presteren.

Waarom is deze mislukking geen goede zaak?

Het concept loopbaansparen op zich is het VBO zeker niet ongenegen. Volgens Monica De Jonghe, adviseur bij het VBO, is het creëren van een extra regeling bovenop alle bestaande verlofstelsels niet ideaal en zou dit beter kaderen in een ruimere oefening over de combinatie arbeid en gezin, wat nu niet gebeurt. Zo wordt er in de regeling die in werking treedt ook geen rekening gehouden met een aantal cruciale elementen:

– Als we de betaalbaarheid van onze sociale zekerheid willen garanderen, is het cruciaal dat we evolueren naar langere loopbanen. Vandaag werkt de gemiddelde Belg volgens de OESO net geen 33 jaar. Het kan niet de bedoeling zijn om verlof op te sparen om vroeger met pensioen te gaan.

– De tijd dat je je ganse loopbaan bij hetzelfde bedrijf of bij uitbreiding dezelfde sector werkt, is voorbij. Werknemers die ervoor kiezen om zich te heroriënteren op een andere sector, zal de opgespaarde tijd enkel via uitgesteld loon worden gecompenseerd. Daarnaast zou het ook geen goede zaak zijn als je als werknemer al je dagen zou opnemen bij het laatste bedrijf waar je aan de slag bent.

– Monica De Jonghe wenst ook meer aandacht voor de genderproblematiek: vrouwen zullen geneigd zijn om hun verlof op te nemen om tijdens hun loopbaan arbeid en gezin beter te combineren. Mannen daarentegen zullen deze opgespaarde dagen sparen voor hun eindeloopbaan. ‘Zo zullen we allesbehalve werk maken van een betere verdeling van de zorgtaken binnen het gezin’, aldus De Jonghe.

‘Het is bijzonder spijtig dat we in de NAR geen consensus hebben bereikt. We waren daar als VBO nochtans vragende partij voor. De regeling die morgen in werking treedt, bevordert geenszins de gelijkheid man en vrouw en door de sectorale aanpak wordt het moeilijk om het systeem nog om te buigen naar een eenvoudig interprofessioneel kader. Dit is een gemiste kans’, besluit Monica De Jonghe.

Bron : VBO